TEDxThess 2018: Session 4

Q&A Λευτέρης Λαζάρου

Μετά το lunch break και τα γευστικά φαγητά που επιμελήθηκε ο Λευτέρης Λαζάρου, ο βραβευμένος και αγαπητός σεφ ανέβηκε στη σκηνή, για μια συζήτηση με την curator του TEDxThessaloniki, Έλενα Παπαδοπούλου. Ο  Λευτέρης Λαζάρου σχολίασε τη χαρά του που βρέθηκε καλεσμένος μας φέτος, πρόσθεσε μάλιστα ότι όταν έμαθε πόσα νέα παιδιά συμμετέχουν ως εθελοντές, ήταν αδύνατον γι’ αυτόν να μη δεχτεί. Η συναναστροφή εξάλλου φέρνει τους ανθρώπους κοντά και το φαγητό βοηθάει σε αυτό.

Η Έλενα Παπαδοπούλου έθεσε στον Λευτέρη Λαζάρου ερωτήσεις που έκανε το κοινό του TEDxThessaloniki. μέσα από τα social media. Πρώτη ερώτηση ήταν πως ορίζεται η σχέση του με τη μαγειρική, την οποία ο Λευτέρης Λαζάρου δεν δίστασε να χαρακτηρίσει σχέση πάθους. Η μαγειρική τέχνη δεν σε διαπραγματεύεται, μας είπε,  σε θέλει δικό της και οι άλλοι τομείς της ζωής μένουν πίσω. Πρέπει να βρει κανείς το χρόνο που θα μοιράσει στους άλλους. Είναι, πρόσθεσε, μια δύσκολη επιλογή, αλλά η οικογένεια κερδίζει από τον ποιοτικό χρόνο. Όταν κάποιος είναι ευτυχισμένος από μια δουλειά που τον γεμίζει, τα κίνητρα είναι πολύ ισχυρά και τα οφέλη είναι τα χαμόγελα.

Photo Credit: Manos Tsopanoglou

 

Η  Οδός μαγειρικής τέχνης για τον Λευτέρη Λαζάρου είναι η  συναναστροφή με παραγωγούς. Ο σεφ πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτό που παράγεται με αγάπη. Τα υλικά που του εμπιστεύονται οι παραγωγοί τα μεγαλώνει, ξυπνώντας μνήμες μαμάς, οικογένειας, μνήμες Ελλάδας τελικά.

Ο Λευτέρης Λαζάρου διαφώνησε με τη φράση «δεν συγκρίνεται με το φαγητό της μαμάς», καθώς η μαμά δεν κατέχει τις τεχνικές των σεφ, παραδέχτηκε όμως ότι έχουμε ανάγκη αυτές τις μνήμες, γιατί όλοι μεγαλώσαμε με αυτές τις μυρωδιές.

Ο ίδιος ξεκίνησε από νωρίς τα ταξίδια με τον πατέρα του, που ήταν μάγειρας στα καράβια, από ηλικία 13 ετών. Νιώθει μάλιστα ότι δεν είχε άλλη επιλογή, παρά να γίνει σεφ, έχοντας μεγαλώσει σε μια ευτυχισμένη οικογένεια, με τον πατέρα να μαγειρεύει τον χειμώνα, όταν δεν ταξίδευε.

Σε ερώτηση από το κοινό για το τι τον εμπνέει να δημιουργήσει ένα πιάτο, ο Λευτέρης Λαζάρου μας είπε ότι τα ερεθίσματα δεν έρχονται μόνο από τα υλικά, αλλά και από μια συζήτηση, μια ερώτηση, κάποιες εικόνες – κάπως σαν αυτά που βλέπει ένας ζωγράφους, για να φτιάξει το έργο του. Η μαγειρική είναι μια σημαντική τέχνη, γεγονός που , όπως τόνισε ο Λευτέρης Λαζάρου πρέπει να καταλάβει και η πολιτεία.

Αγαπημένο του συστατικό είναι το ελαιόλαδο, χωρίς το οποίο, όπως πρόσθεσε γελώντας, δεν μπορούμε ούτε να ξεματιάσουμε. Δεν ξεχωρίζει μια ευρωπαϊκή κουζίνα, θαυμάζει όμως τον τρόπο με τον οποίο χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία προωθούν τις κουζίνες και τις πρώτες ύλες τους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στις ερωτήσει για το χώρο της κουζίνας ως επαγγελματικό πεδίο, ο Λευτέρης Λαζάρου απάντησε σε ερώτηση για το μεγάλο ποσοστό ανδρών σεφ, λέγοντας ότι είναι δύσκολο για μια γυναίκα να συνδυάσει τη μητρότητα με την καριέρα στο χώρο, καθώς είναι ένα επάγγελμα δύσκολο, που απαιτεί πολύ κόπο και πολύ χρόνο. Σε ό,τι αφορά το αυξανόμενο ρεύμα των νέων που επιλέγουν τον χώρο της μαγειρικής, ο Λευτέρης Λαζάρου έθεσε το θέμα των τηλεοπτικών σεφ, που έχουν ως όνειρο πολλοί νέοι – υπάρχει όμως ο κίνδυνος όπως είπε, ο τηλεοπτικός σεφ να βλέπεται μόνο και να μην τρώγεται. Οι νέοι λοιπόν θα πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να αφιερώσουν πολύ χρόνο και κόπο, πριν το αποφασίσουν.

Για τη Θεσσαλονίκη, ο Λευτέρης Λαζάρου τόνισε ότι η πόλη έχει μεγάλα μαγειρικά ταλέντα και ένα επιπλέον προσόν σε σχέση με την Αθήνα: είναι πολύ κοντά στους παραγωγούς, άρα έχει καλύτερη πρώτη ύλη, και αυτό θα πρέπει να γίνει το έναυσμα για να διαμορφώσει τον νέο της γαστρονομικό χάρτη.

Και ευχή του για το επόμενο TEDxThessaloniki, πολλά από τα νέα παιδιά που ήταν φέτος εξαιρετικά πρόθυμα και ευγενικά στο να παρατηρούν και να βοηθούν στην προετοιμασία του φαγητού, να βρεθούν από την άλλη πλευρά, μέσα στην κουζίνα κι αυτοί, με την υποστήριξη των σεφ και των χορηγών.

 

Photo Credit: Photolgraphy, Olga Saliampoukou

Αγαπημένος πολιτικός γελοιογράφος ο ίδιος, ο Ανδρέας Πετρουλάκης ανέβηκε στη σκηνή του TEDxThessaloniki καιαναφέρθηκε στη δημιουργικότητα και τη σχέση της με τη γελοιογραφία. Τα μνημόνια, μας εξήγησε, προκάλεσαν μια προσωπική δυσαρμονία.

Η σάτιρα βλέπετε, ήταν ανέκαθεν απέναντι στην εξουσία και στην πλευρά του εργαζόμενου. Στόχος του Ανδρέα Πετρουλάκη ήταν να καταφέρει να βρει τις κατάλληλες αποχρώσεις, ώστε τα σκίτσα του να μην ταυτίζονται από τη μία πλευρά με το αντιμνημονιακό κίνημα, αλλά και να μην στρέφονται από την άλλη εναντίον των ανθρώπων που είδαν τη ζωή τους να καταστρέφεται, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, το χιουμορ καταλλήγει να εμφανίζεται ως κυνισμός. “Κάποιες φορές βρίσκω το λάθος ανθρωπάκι, και συνεχίζω το ψάξιμο. Άλλες πάλι, δεν βρίσκω αυτό που είμαι σίγουρος ότι υπάρχει. Αυτό είναι η γελιογραφία”

O γελοιογράφος δεν επιτρέπεται να γίνει φλύαρος. Μετρά τις λέξεις του σαν ποιητής. Διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος η γελοιογραφία να χυλώσει. Οι “κεραίες” του γελοιογράφου πρέπει να είναι στραμμένες στο κοινωνικό δράμα.

Έχει όρια η σάτιρα; “Τα πάντα έχουν όρια σε μια κοινωνία συνύπαρξης. Τα όρια αυτά τα βάζει το ταλέντο του γελοιογράφου, το ένστικτο του, η αισθητική του και η παιδεία του.

Photo Credit: Sylia Karavasili

Επιστρέφουμε στο Ίντερνετ και στις αρχές της λειτουργίας του, με οδηγό μας σε αυτή τη Λεωφόρο τον Κωνσταντίνο Κωμαΐτη. Το Ίντερνετ ξεκίνησε ως μια μικρή ομάδα αποκεντροποιημένων υπολογιστών. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούσε να το ελέγξει ούτε κάποια κυβέρνηση, ούτε εταιρεία, ούτε κάποιο άτομο. Τότε υπήρχε μια μεγάλη αίσθηση ελευθερίας, ελευθερίας σκέψης, επιλογών, καινοτομίας και δημιουργίας. Σχεδόν 50 χρόνια αργότερα όμως, το Ίντερνετ γίνεται όλο και πιο συγκεντρωτικό, έχει ανακύψει ένας «θαυμαστός νέος κόσμος» όπου γινόμαστε θύματα της «τυραννίας της άνεσης».

Ο συγκεντρωτισμός σημαίνει έλλειψη επιλογής και αυτό σε ότι αφορά το Ίντερνετ σημαίνει πρώτον ότι μερικές μόνο μεγάλες εταιρίες ελέγχουν την online κίνηση, έχοντας μετατραπεί σε φύλακες της πληροφορίας, και δεύτερον ότι οι πολίτες είμαστε θύματα παρεμβατικών πολιτικών παρακολούθησης από τις κυβερνήσεις. Μας προσφέρουν άνεση σε βάρος της ιδιωτικότητας.

Εφόσον λοιπόν ο συγκεντρωτισμός εξυπηρετεί όσους είναι στην εξουσία, ο τρόπος αντίδρασης είναι να κάνουμε το Ίντερνετ αυτό που ήταν παλιά: λιγότερο συγκεντρωτικό, περισσότερο ανοιχτό και ασφαλές.

Αυτή η αποκεντροποίηση σημαίνει σεβασμό στις αρχές στις οποίες θεμελιώθηκε το Ίντερνετ, δηλαδή στην ισότητα, την έλλειψη διακρίσεων και την ελευθερία. Η δύναμη της αποκεντροποίησης είναι η ικανότητά της να χρησιμοποιεί τη σοφία του πλήθους και να ενθαρρύνει τη συνεργασία.

Αυτή είναι και η χάρη που ζήτησε από το κοινό κλείνοντας την ομιλία του, αυτό που ζήτησε δηλαδή και ο δημιουργός του Web, Sir Tim Berners-Lee: να παλέψουμε γι’ αυτό.

 

Photo Credit: Manos Tsopanoglou

Ο κυβερνοεκφοβισμός είναι το θέμα της ομιλίας της Dr. Ναυσικάς Αντωνιάδου. Για να θεωρηθεί ένα περιστατικό ως κυβερνοεκφοβισμός, πρέπει ο θήτης να είναι πιο ισχυρός από το θύμα και να έχει πρόθεση να το βλάψει και να αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Οι έρευνες σπάνια εξετάζουν όλα αυτά τα στοιχεία, για αυτό τα ποσοστά που βγάζουν είναι συχνά λανθασμένα.

Τα θύματα του κυβερνοεκφοβισμού έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: ενδέχεται να παρουσιάζουν αδυναμίες, χαμηλή αυτοεκτίμηση και φτωχές κοινωνικές σχέσεις. Οι νέες τεχνολογίες αποτελούν μια άκαρπη προσπάθεια να γίνουν αποδεκτοί από τους ομολόγους τους.

Όμως, όπως σημείωσε η ομιλήτρια, μεταξύ του θύτη και του θύματος υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που πρέπει να μας τραβήξει το ενδιαφέρον. Είναι νέοι που δέχονται περιθωριοποίηση ή/και εκφοβισμό στο σχολείο, αλλά δεν μπορούν να λύσουν ή να διαχειριστούν αποτελεσματικά το πρόβλημα. Αυτοί οι νέοι είναι πιθανό να γίνουν οι ίδιοι θύτες εκφοβισμού αν τους δωθεί η ευκαιρία.

Το διαδίκτυο αποτελεί το ιδανικό μέσο για να το πετύχουν αυτό.

Η καλύτερη λύση είναι η πρόληψη, η συζήτηση, που στοχεύει στο να τονίσουμε τα προτερήματα τους και στο να αξιοποιήσουν τις κλίσεις τους. Πρέπει να τους προσφέρουμε συναρπαστικές και ενδιαφέροουσες εμπειρίες στον φυσικό κόσμο.

Η δεύτερη λύση είναι η ενσυναίσθιση. Ο κυβερνοεκφοβισμός είναι κοινωνικό φαινόμενο. Οι θύτες τρέφονται από τα likes, τα clicks, τις κοινοποιήσεις μας. Μαραζώνουν χωρίς κοινό.

Photo Credit: Photolgraphy, Olga Saliampoukou

Ο Brian Klaas μας οδήγησε με την ομιλία του σε πολιτικές λεωφόρους και ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με τον πολιτικό εξτρεμισμό. Παρατηρώντας την σημερινή πολιτική πραγματικότητα καταλήγουμε στο δυσάρεστο συμπέρασμα ότι η δημοκρατία είναι υπό απειλή. Και για να τη σώσουμε πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο, καθώς οι άνθρωποι δεν είναι εκ φύσεως δημοκρατικά ζώα. Αντιθέτως είμαστε από τη φύση μας φυλετικά ζώα. Η δημοκρατία δεν είναι έμφυτη στους ανθρώπους, η πίστη στη φυλή είναι.

Στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας οι φυλές αντικαταστάθηκαν από έθνη και με τον καιρό η έννοια της πίστης στη φυλή αντικαταστάθηκε από την έννοια του πολίτη. Προέκυψε δηλαδή η δημοκρατία, που σε κάποιες περιοχές άνθισε, και όπου δεν άνθισε, ήταν αντικείμενο θαυμασμού. Δυστυχώς όμως, περάσαμε από την ακμή της δημοκρατίας στη χρυσή εποχή – ίσως και στη χρυσή αυγή – του πολιτικού εξτρεμισμού.

Ο πολιτικός εξτρεμισμός ανθεί, όταν τον τρέφουν ο θυμός, τα ψέματα και υπάρχει ο «κακός» της ιστορίας.  Όταν υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, ο συμβιβασμός και η πρόοδος αντικαθίστανται από την αδιαλλαξία και κάποιες φορές τη βία.

Για να μας δείξει πώς μπορούμε να αντισταθούμε στον εξτρεμισμό που διχάζει τις κοινωνίες, ο Brian Klaas αναφέρθηκε στην ιστορία του Said Ferzani. Ο Ferzani ήταν ένας εξτρεμιστής μουσουλμάνος, που προσπάθησε να ανατρέψει την κοσμική δικτατορία στην πατρίδα του, την Τυνησία. Συνελήφθη, βασανίστηκε και όταν τον άφησαν ελεύθερο κατάφερε να αποδράσει στο Λονδίνο. Γύρισε στην πατρίδα του 20 χρόνια μετά, όχι για να εκδικηθεί τους βασανιστές, αλλά με ρόλο στη νέα εξουσία, εκτείνοντας κλάδο ελαίας. Η προσπάθεια αυτή για συμφιλίωση, αντί για εκδίκηση, έπαιξε ρόλο στο να καταφέρει η Τυνησία να είναι η μόνη από τις χώρες της Αραβικής Άνοιξης που παραμένει δημοκρατία.

Bοήθησε την πατρίδα του, επιτρέποντας στη λογική να υπερνικήσει το ένστικτο, η δημοκρατία την πίστη στη φυλή και ο συμβιβασμός τον εξτρεμισμό. Στη Δύση μπορούμε και πρέπει να κάνουμε το ίδιο.

Photo Credit: Sylia Karavasili

Τελευταίος ομιλητής για σήμερα, ο Earl Maize από τη NASA. Γυρίσαμε στο παρελθόν και “μπήκαμε” μαζί του στο Mission Control Center που λειτουργούσε πίσω στη γη, και πιο συγκεκριμένα την ημέρα όπου το Cassini επικοινώνησε για τελευταία φορά με τη γη: είχε πια μπει σε τροχιά πρόσκρουσης, και δεν υπήρχε επιστροφή.

Ήταν ένα μεγαλεπήβολο project που προσέφερε πολλά στους επιστήμονες της NASA. Σε αυτό συμμετείχαν 3 space agencies και 19 χώρες ανά τον κόσμο.

Ο Earl Maize απάντησε σε ερωτήσεις όπως το τι είναι τα δαχτυλίδια του Κρόνου, από που πήραν τα ονόματα τους και από τι αποτελούνται. Ακόμα μάθαμε πολλές λεπτομέρειες για τον Τιτάνα, το μεγαλύτερο από τα 62 φεγγάρια του πλανήτη Κρόνου. Πληροφορίες που έγιναν γνωστές μέσα από 13 χρόνια εξερεύνησης της αποστολής αυτής. Οι φωτογραφίες και τα ηχητικά αποσπάσματα που παρουσίασε κέντρισαν το ενδιαφέρον του κοινού, κάθε ένα μοναδικό, κάθε ένα με τη δική του αξία.