TEDxThess 2018: Session 1

Οι «Λεωφόροι» του TEDxThessaloniki άνοιξαν με την χορευτική παράσταση Warm Up Suite από τους χορευτές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής , με τη ματιά του Κωνσταντίνου Ρήγου.”

Photo Credit: Manos Tsopanoglou

Μετά την χορευτική παράσταση “Warm Up Suite” , στη σκηνή ανέβηκε η curator του TEDxThessaloniki, Έλενα Παπαδοπούλου, που υποδέχτηκε τους TEDx’ers.

Ένα βίντεο μας εξήγησε τι είναι το TED και τι το TEDx, ενώ organizers από όλο τον κόσμο μοιράστηκαν μαζί μας τι τους έκανε να αφιερώσουν τόσο μεγάλο κομμάτι της ζωής τους σε ένα από τα 25.000 event που μας έχουν προσφέρει πάνω από 100.000 ομιλίες σε 170 χώρες.

Το φετινό μας θέμα είναι Avenues, και όμως μας είπε η Έλενα Παπαδοπούλου, οι ιδέες, όπως και οι λεωφόροι γεφυρώνουν καταστάσεις, φέρνουν κοντά ανθρώπους και ανοίγουν μονοπάτια. Οι ιδέες οδηγούν σε θριαμβευτικά άλματα σε επιστημονικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά και στον τομέα της τέχνης.Στη συνέχεια η Έλενα Παπαδοπούλου υποδέχτηκε στη σκηνή την Άννα Μπουσδούκου, φίλη, όπως είπε και κομμάτι πλέον του TEDxThessaloniki, που για τρίτη χρονιά θα είναι η οικοδέσποινά μας.

 

Photo Credit: Photolgraphy, Olga Saliampoukou

Πρώτος ομιλητής ο χορογράφος και σκηνοθέτης, Κωνσταντίνος Ρήγος, που ξεκίνησε με μια υπόκλιση, που όπως μας είπε, ενώνει τον καλλιτέχνη με το κοινό. Όρισε τη σχέση του με τον χορό ως εξής: « Ο χορός για μένα είναι αναπνοή». Ταξίδεψε μαζί μας στο παρελθόν, από την πρώτη στιγμή που βρέθηκε σε μια σχολή χορού, τις εμπειρίες που αποκόμισε και τα μαθήματα που έλαβε, την αποδοχή που γνώρισε, αλλά και τις συγκρούσεις που βίωσε, καταλήγοντας ότι μέσα από το χορό έμαθε να σκέφτεται και απέκτησε κοινωνική και πολιτική συνείδηση.

Η σύγκρουση όμως, όπως είπε, που ένιωσε τότε με τους καθηγητές, είναι κάτι που αποζητά, γιατί αυτή, μαζί με την αμφισβήτηση, τον βοηθάει να συνεχίσει.

Ο χορός, όπως μας εξήγησε ο Κωνσταντίνος Ρήγος χαρακτηρίζεται από την ελευθερία να διαλέγουμε μονοπάτια που δεν δεσμεύονται από τη νόηση. Είναι παγκόσμιος, δεν γνωρίζει σύνορα και μπορεί να γίνει κατανοητός από τους πάντες. Και είναι επίσης δύναμη που ενώνει, καθώς δεν διακρίνει φύλα και μια κίνηση παίρνει ταυτότητα από αυτόν που την εκφράζει.

Η τέχνη γενικότερα, όπως πρόσθεσε, επηρεάζει τις ζωές μας και ανοίγει δρόμους. Ο καλλιτέχνης αφουγκράζεται τους παλμούς μιας περιόδου και τους μεταφράζει σε έργο, στην τέχνη υπάρχει η αίσθηση της προφητείας. Επιπλέον, η τέχνη είναι αναγκαία, γιατί αφήνει περιθώρια σκέψης και αναδημιουργίας, ενώ έχει και τη δυνατότητα να εστιάσει σε συγκεκριμένα πράγματα, αναδεικνύοντας αξίες και έννοιες που συχνά δεν τους δίνεται η απαραίτητη σημασία.

Η Τέχνη, όπως κατέληξε, είναι αναγκαία, για να υποκλιθούμε μπροστά της.

Το τροπικό δάσος του Κονγκό είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δάσος του κόσμου, μετά από αυτό του Αμαζονίου. Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει η περιοχή αυτή είναι η αλόγιστη εξόρυξη πόρων, όπως η ξυλεία και τα μέταλλα. Ο Μιχάλης Βίτος μας εξιστόρησε πώς αυτό το πρόβλημα οδήγησε αυτόν και τους συναδέλφους του στη δημιουργία μιας εφαρμογής που βοηθάει τις κοινότητες των περιοχών αυτών να φτιάχνουν χάρτες και να καταγράφουν αυθαιρεσίες γύρω από την υλοτόμηση.

Photo Credit: Photolgraphy, Olga Saliampoukou
Ένα από τα βασικά προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν ήταν πως η πλειοψηφία των κατοίκων παραμένουν μέχρι και σήμερα αναλφάβητοι, καθώς δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο.

Η πρώτη προσπάθεια έγινε με εικονίδια, ζωγραφιές. Ακόμα και έτσι όμως, φάνηκε πως ένα 30% των κατοίκων μπερδεύονταν. Βλέπετε, τα εικονίδια αυτά βασίζονταν στη λογική των κατηγοριών, όπου για παράδειγμα ο χρήστης επιλέγει ένα οπωροφόρο δέντρο προκειμένου μετά να δει όλα τα οπωροφόρα δέντρα και τέλος, να επιλέξει ένα από αυτά. Όμως αυτό δεν έγινε κατανοητό από όλους. Έτσι, ενώ ξεκίνησαν με τα εικονίδια, αργότερα δοκίμασαν τον ήχο. Ούτε αυτό δούλεψε όπως επιθυμούσαν. Η λύση βρέθηκε στην τεχνολογία NFC. Σήμερα, οι κάτοικοι επιλέγουν το δέντρο/καρπό/αντικείμενο που θέλουν να μαρκάρουν μέσα από κάρτες, τοποθετούν το κινητό πάνω στην κάρτα και αφήνουν την τεχνολογία να κάνει τη δουλειά της.

Πραγματικά καταπληκτικό! Το μάθημα που πήραμε είναι πως οι εφαρμογές πρέπει πάντα να σχεδιάζονται με γνώμονα τον τελικό χρήστη. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός.

Η Μαριάννα Ρέντζου από τους Point Supreme μας «έβγαλε στους δρόμους» και στη σημασία τους, τόσο ως αρχιτεκτονικό στοιχείο των πόλεων όσο και ως μέρος της ζωής των ανθρώπων και μας θύμισε ότι οι δρόμοι μπορούν να γίνουν χώροι ιδιαίτεροι και μαγικοί, παρότι τους θεωρούμε δεδομένους και τους έχουμε αφήσει στην τύχη τους.

 

Photo Credit: Manos Tsopanoglou

Μπορεί τα τελευταία χρόνια οι δρόμοι να έχουν γίνει αποκλειστικά σχεδόν άξονες αυτοκίνησης, υπήρξε ωστόσο μια εποχή που ο δρόμος δεν ήταν ένας χώρος μόνο για να κινηθείς, ήταν ένας χώρος εξίσου σημαντικός και κατάλληλος για να σταθείς, για να κουβεντιάσεις. Ήταν χώροι συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους, είτε ως προέκταση της αυλής είτε ως κεντρικό σημείο μιας πόλης, αλλά και με συλλογικές δραστηριότητες, που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα: οι λαϊκές αγορές για παράδειγμα, τα καρναβάλια και οι παρελάσεις.

Μια νέα διάσταση που έχει φέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι ότι χάρη στα κινητά η ζωή μας δεν σταματάει όταν βγαίνουμε στο δρόμο, συνεχίζουμε και από εκεί να μιλάμε στο τηλέφωνο, να διαβάζουμε τα νέα της ημέρας, να δημοσιεύουμε φωτογραφίες. Έτσι ο δρόμος γίνεται και πάλι τόπος στάσης και χώρος συνάντησης, ένας νέος δημόσιος χώρος, χαρτογραφημένος μάλιστα με μεγάλη ακρίβεια.

Επιπλέον, οι millennials έχουν άλλη σχέση με το αυτοκίνητο, προτιμούν το ποδήλατο και δημόσια μέσα μεταφοράς και δημιουργούν street culture. Όπως μας επισήμανε, εφόσον λοιπόν βιώνουμε την πόλη πλέον διαφορετικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους δρόμους ως μέσο αλλαγής της εμπειρίας της πόλης, δίνοντάς μας παραδείγματα δρόμων που χάρη στον ευφάνταστο σχεδιασμό, αποκτούν υπεραξία, γίνονται ελκυστικοί και αγαπητοί.

Στη συνέχεια μοιράστηκε μαζί μας εικόνες από project των Point Supreme, αλλά και άλλων αρχιτεκτόνων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που «αναδημιουργούν» την εικόνα του δρόμου. Κατέληξε θυμίζοντάς μας ότι εφόσον η εικόνα των δρόμων είναι σε μεγάλο βαθμό η εικόνα της ίδιας της πόλης,

οι δρόμοι αξίζουν την προσοχή και τον σχεδιασμό μας ακριβώς όπως τα κτίρια της πόλης, όπως τα μνημεία και ότι ίσως είναι ώρα να σκεφτούμε τον δρόμο για τον νέο τύπο ανθρώπου, αδιάφορο για το αυτοκίνητο σαν ιδιοκτησία, αλλά λάτρη της πόλης και εξοπλισμένο με κάθε λογής εφαρμογές. Τον δρόμο ξανά ως χώρο-προορισμό.

Σειρά είχε η Rosalind Eggo.

Γνωρίζατε ότι η μεγαλύτερη πανδημία γρίπης συνέβη το 1918; Τότε υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους 50 με 100 εκατομμύρια άνθρωποι, περισσότεροι από τα θύματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου! Σήμερα, χάρη στην τεχνολογία, χρησιμοποιούμε μαθηματικά και υπολογιστικά μοντέλα με στόχο να αναλύσουμε αυτές τις μεγάλες πανδημίες. Θέλουμε να μάθουμε πώς εξαπλώνονται και τι μπορούμε να κάνουμε για να τις ελέγξουμε καλύτερα.

Photo Credit: Photolgraphy, Olga Saliampoukou

Ο ρυθμός αναπαραγωγής είναι η πιο σημαντική μετρική που έχουμε σε κάθε τέτοια περίπτωση. Η Rosalind αναφέρθηκε στον τρόπο που προσεγγίζει αυτές τις αναλύσεις.

“Epidemics are somewhat predicatable: cases starte, they go up and then, eventually, cases go down, and the epidemic wanes”.

Όπως μας είπε, οι αναλύσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς έχουν δείξει πως η μόνη πανδημία που μπορεί πραγματικά να απειλήσει σήμερα το ανθρώπινο είδος, είναι ένα… zombie apocalypse! Και αυτό είναι ένα πολύ θετικό νέο, αφού τα zombies δεν υπάρχουν.

Το πρώτο session ολοκληρώθηκε με τον Πάνο Γεωργιάδη, που μοιράστηκε μαζί μας μια ιστορία ξεχωριστή, για τη ζωή και τον θάνατο, για τη χαρά και τη λύπη, αλλά κυρίως για την αγάπη στον ανάπηρο γιο του, το Δημήτρη. Ο Δημήτρης γεννήθηκε το 1998 και σε ηλικία 6 μηνών διαγνώστηκε με λυσεγκεφαλία. Τότε ξεκίνησε και το δύσκολο ταξίδι της οικογένειας, με πρώτο σταθμό τις αλλεπάλληλες εξετάσεις και τις διαγνώσεις από διάφορους ειδικούς.

Όπως ανέφερε ο Πάνος Γεωργιάδης, όταν οι γιατροί τους ξεκαθάρισαν ποια είναι η νέα κατάσταση στην οποία έπρεπε πλέον να ζήσουν και να προσαρμοστούν, ένιωσε να φτάνει στον πάτο. Ένα ταξίδι στο Άγιο Όρος τον βοήθησε, όπως μοιράστηκε με το κοινό, να δει τα πράγματα με διαφορετική σκοπιά, ενώ αποφάσισε να μην ενδιαφέρεται και για τη γνώμη του κόσμου. Μετά από πολλές ώρες οδήγησης και σκέψης κατάλαβε ότι το πρόβλημα δεν ήταν ο Δημήτρης, αλλά ο ίδιος. Και αποφάσισε να προσπαθήσει να διαχειριστεί διαφορετικά την καθημερινότητα όλης της οικογένειας, γιατί ήταν κάτι που όφειλε στον εαυτό του, αλλά και στα δύο αδέρφια του Δημήτρη. Έκαναν ταξίδια ως οικογένεια, όλο και πιο μακρινά, οικογενειακές βόλτες, αποφάσισαν να του προσφέρουν τις δύο βασικές «τροφές», αγάπη και βιώματα.

Photo Credit: Sylia Karavasili

Η εμπειρία του μέσα από όλη αυτή την πορεία του έδειξε ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα της αναπηρίας δεν είναι οι υποδομές, αλλά η αισθητική μας και η φιλοσοφία μας. Κι αυτό που ζήτησε από όλους όσοι τον ακούσαμε είναι όταν βλέπουμε παιδιά σαν τον Δημήτρη, να τους χαρίζουμε ένα χαμόγελο. Γιατί το «εμπόδιο» δεν είναι το παράνομα παρκαρισμένο αυτοκίνητο.

Το εμπόδιο είναι η μοναξιά, τόσο του κάθε Δημήτρη όσο και του συνοδού του. Και το μήνυμά του; Ο Δημήτρης με τόσα προβλήματα, με τόσο πόνο τα κατάφερε να γελάει.

Γιατί όχι κι εμείς;